Fizibilite çalışmasi

yazar:

kategori:

Girişimcilerin iş veya proje fikirleri için objektif bir şekilde yatırım kararı alabilmesi için detaylı bir fizibilite çalışması gerçekleştirmesi gerekir. Fizibilite çalışması ile yapılacak yatırımın ekonomik, teknik, finansal ve hukuki açıdan analizi yapılır ve değerlendirme sonucunda söz konusu yatırımın girişimci açısından karlı veya yapılabilir olup olmadığı hususunda doğru karar verilmiş olur. Fizibilite çalışması sonucunda söz konusu proje fikri için bir fizibilite raporu hazırlanır.

Fizibilite yapılmaması veya eksik bir fizibilite çalışması yapılması durumunda yanlış bir yatırım kararı alınabilir ve böyle bir durumda girişimci hem maddi hem de manevi olarak zarar görmüş olur.

Herhangi bir yatırım fikri için fizibilite çalışması yapılırken  aşağıda belirtilen temel başlıklar altında değerlendirme yapılması yaygın olarak kabul görmektedir:

1. Pazar araştırması

Yatırım ve/veya proje fikrinin ilgili olduğu sektörün veya pazarın genel özellikleri, hedef pazar büyüklüğü, ürün veya hizmetin piyasa satış fiyatları, talep tahmini, pazardaki rekabet durumu, bir işletme kurulması durumunda olası rakipler ve sektöre ilişkin diğer konularda araştırma ve değerlendirme yapılarak yatırım konusu bir işletme kurulmasıı durumunda yeterli talep olup olmadığı belirleni ve talep düzeyi tahmin edilir.

2. Ekonomik değerlendirme

Ülke ekonomisi açısından projenin fayda-maliyet analizi yapılarak projenin ekonomik olarak yapılabilirliği değerlendirilir. Özellikle devlet desteklerine başvuruda bu bölüm önem kazanmaktadır. (Kamu kurumları, herhangi bir projenin finansal açıdan karlılığından ziyade ekonomik açıdan yapılabilir olmasına önem verir. Bu nedenle kamu kurumları; ekonomik açıdan yapılabilir özeliğe sahip projelere destek vererek söz konusu projelerin finansal açıdan sürdürülebilir olması sağlamayı amaçlarlar.)

3. Yasal değerlendirme

Tabi olunan mevzuat, işin kurulması için gerekli izin ve ruhsatlar, izlenecek yasal prosedürler, yatırım döneminde imzalanacak sözleşmeler ve diğer hukuki konular ele alınmaktadır.

4. Teknik değerlendirme

Fizibilite konusu işin akış süreci, kuruluş yeri seçimi, fizibiliteye konu işin yapılması ihtiyaç duyulan teknik altyapının özelliklerinin belirlenmesi, makine-ekipman gereksinimi belirlenmesi, uygun kapasitenin belirlenmesi, hammadde ve girdi ihtiyacı, organizasyon şemasının düzenlenmesi, toplam sabit yatırım tutarı ve işletme sermayesinin hesaplanması, amortismanların hesaplanması ve ilgili diğer konular teknik açıdan değerlendirilir.

4. Mali (finansal) analiz

Başlangıç yatırım tutarının bulunması, finansal kaynak planlamasının yapılması, net bugünkü değer, yatırımın geri dönüşü (ROI), yatırımın geri ödeme süresinin hesaplanması,  nakit akım tablosunun hazırlanması ve diğer finansal hususlar değerlendirilir.

5. Risk analizi

Belirsizlikler karşısında olası risklerin tanımlanması, duyarlılık analizi ile yatırımın nakit akımlarını etkileyen faktörlerin tespiti ve yatırım sonuçlarının bu faktörlere karşı duyarlılığı, baz senaryo yanında farklı senaryolar oluşturulması ve her bir senaryo için fizibilite sonuçlarının nasıl değişiklik gösterdiği gibi hususlar değerlendirilir.

Fizibilite çalışması yapılmamış veya eksik yapılmış bir yatırım projesinin başarılı olma ihtimali düşüktür. Bu nedenle girişimci ve yatırımcıların yatırım kararı almadan önce iyi bir fizibilite çalışması yapmaları veya bu alanda uzman ve deneyimli danışmanlara yaptırmaları doğru bir yatırım kararı alınması açısından gereklidir.